Tri-korpa problemo

La trikorpa problemo estas malnova kaj fama problemo en mekaniko, kiu serĉas priskribi la reciprokan movadon, t.e. determini iliajn moviĝojn - poziciojn kaj rapidecojn en ajna momento, de tri korpoj kun preskaŭ la sama maso sub la influo de reciproka gravita altiro kaj komencante de donitaj pozicioj kaj rapidecoj (ĝiaj komencaj kondiĉoj estas 18 valoroj, konsekvencaj por ĉiu el la korpoj: ĝiaj 3 poziciokoordinatoj kaj la tri komponantoj de ĝia rapideco) ^[1]. Ĉar la problemo taŭgas por priskribi la movadon de korpoj kiel la Suno, la Tero kaj la Luno, ĝi havas grandan teorian gravecon en la astronomio de la Sunsistemo (kaj precipe en la temo de la stabileco de sunsistemo) ^[2].

Krom en certaj specialaj kazoj, la problemo estas nesolvebla.

La Du-korpa problemo estis plene solvita fare de Neŭtono en unu el la unuaj aplikoj de la diferenciala kalkulo. Neŭtono montris ke du korpoj moviĝantaj sub la influo de gravito sole, moviĝas relative unu al la alia en vojo kiu formas konusan sekcion : elipso, parabolo aŭ hiperbolo ^[3].

Kontraste, la trikorpa problemo estas malfacila problemo ĝenerale. Kvankam ĝi estis studita fare de multaj matematikistoj, precipe ekde la tempoperiodo de Henri Poincaré, neniu kompleta analiza solvo al la problemo estas konata, krom specialaj kazoj. Por akiri kvantajn rezultojn, en la ĝenerala kazo ĝi devas esti solvita nombre.

1. ↑ “The Three-Body Problem”, The Princeton Companion to Mathematics.
2. ↑ Historical Notes: Three-Body Problem. Alirita 19 July 2017.
3. ↑ Restricted Three-Body Problem, Science World.